நமீபியா நாட்டில் உள்ள உயர் ஆற்றல் முப்பரிமாண அமைப்பு (HESS) ஆய்வகத்தின் அறிவியலாளர்கள், இது வரையில் கண்டுபிடிக்கப்பட்டதில் மிகவும் ஆற்றல் வாய்ந்த காஸ்மிக் (அண்டக்) கதிர்களைக் கண்டறிந்துள்ளனர்.
இவை பூமிக்கு மிக அருகில் உள்ள மர்மமான மூலங்களால் உற்பத்தி செய்யப் படுகின்றன.
இந்தக் கதிர்கள் 40 டெரா எலக்ட்ரான் வோல்ட் (TeV) வரையிலான சில ஆற்றல்களில் அல்லது புலப்படும் ஒளியின் 40,000 மடங்கு ஆற்றலைக் கொண்டுள்ளன.
காஸ்மிக் கதிர்கள் 1912 ஆம் ஆண்டில் ஆஸ்திரியாவின் இயற்பியலாளர் விக்டர் ஹெஸ் என்பவரால் கண்டுபிடிக்கப்பட்டது.
இந்தக் கதிர்கள் ஆனது சூரியன், மீவொளிர் வீண்முகில்கள், வேகமாகச் சுழலும் துடிப் பண்டங்கள் மற்றும் பிற அறியப்படாத மூலங்களால் உற்பத்தி செய்யப்படும் உயர் ஆற்றல் துகள்கள் ஆகும்.